Zasiłek dla bezrobotnych 2023 — jak go uzyskać? Ile wynosi kuroniówka?

Zasiłek dla bezrobotnych to forma wsparcia oferowana przez urzędy pracy. Jednak nie każda osoba pozostająca bez pracy ma do niego prawo. Poza tym jego wysokość zależy od bardzo wielu czynników. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat kuroniówki? Koniecznie przeczytaj ten artykuł!

Zmiana pracy nie zawsze wiąże się z miękkim lądowaniem. Poszukiwanie pracy może wynieść miesiąc, trzy lub nawet dłużej. W związku z tym decyzję o zmianie miejsca zatrudnienia warto dobrze przemyśleć.

Jednak nie zawsze decyzja o zmianie pracy należy do pracownika…

Zresztą — niezależnie od sytuacji, warto zwrócić uwagę, że w przypadku braku zatrudnienia, rozsądnym wyjściem jest zarejestrowanie się w Powiatowym Urzędzie Pracy. Nie chodzi tylko i wyłącznie o możliwość ubezpieczenia zdrowotnego, ale także o zasiłek.

Chcesz dowiedzieć się, w jakiej sytuacji będzie Ci przysługiwać kuroniówka? Koniecznie zapoznaj się z poniższym artykułem.

Dowiesz się z niego m.in.:

• czy zasiłek przysługuje każdemu bezrobotnemu,
• ile wynosi zasiłek,
• na jakie inne świadczenia może liczyć bezrobotny.

Zasiłek dla bezrobotnych — co to jest?

Ogólnie mówiąc — zasiłek to forma wsparcia dla pewnej grupy osób, które znalazły się w trudnej, niecodziennej sytuacji. Zasiłek chorobowy jest np. wypłacany w razie choroby lub macierzyństwa, a zasiłek pogrzebowy — w przypadku pogrzebu najbliższego członka rodziny.

Z kolei zasiłek dla bezrobotnych jest formą wsparcia dla osób niezatrudnionych. Jednak nie wszystkich. Samo zarejestrowanie w Powiatowym Urzędzie Pracy to za mało, aby otrzymać takie wsparcie — istotny jest tutaj m.in. dotychczasowy staż pracy. 

Poza tym pamiętaj o tym, że zasiłek jest przyznawany tylko na pewien określony czas. Istnieją także sytuacje, w których możesz zostać pozbawiona lub pozbawiony prawa do zasiłku — ale o tym powiem w dalszej części artykułu. 😄

Czemu kuroniówka?

Zasiłek dla bezrobotnych często bywa nazywany kuroniówką. Dlaczego? 

Pewnie domyślasz się, że nazwa jest związana z Jackiem Kuroniem. Nie był on tylko politykiem, ale także aktywnym działaczem społecznym o dużej wrażliwości na krzywdę innych. Jednym z jego działań było rozdawanie darmowych posiłków — nazywanych właśnie kuroniówką.

Nazwa ta w późniejszym czasie przylgnęła także do zasiłku dla bezrobotnych. W potocznym rozumieniu bardzo dobrze oddaje ona ideę pomocy innym reprezentowaną przez Jacka Kuronia.

Skoro czytasz ten artykuł, to na pewno interesują Cię konkrety. Zaraz je przedstawię! 😄

Zasiłek dla bezrobotnych w praktyce

Już wspomniałam wcześniej, że zasiłek NIE przysługuje z automatu każdej osobie, która zarejestruje się w urzędzie pracy. Osoba chcąca otrzymywać zasiłek musi udowodnić, że:

• w ciągu ostatnich 18 miesięcy pracowała przynajmniej 365 dni,
• uzyskując wynagrodzenie większe lub równe płacy minimalnej.

Czy to oznacza, że prawo do zasiłku jest zarezerwowane wyłącznie dla pracujących dotychczas wyłącznie na podstawie umowy o pracę? Otóż nie!

Na szczęście istnieje możliwość uzyskania zasiłku także dla osób świadczących swoje usługi w ramach umowy zlecenia lub prowadzonej działalności gospodarczej. Istotne jest jednak tutaj odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawa wymiaru tych składek nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie.

Co więcej, zasiłek możesz uzyskać także, jeżeli w poprzedzającym okresie:

• pobierałaś lub pobierałeś zasiłek chorobowy lub macierzyński;
• przebywałaś lub przebywałeś na urlopie wychowawczym;
• uzyskiwałaś lub uzyskiwałeś rentę z tytułu niezdolności do pracy.

We wszystkich tego typu sytuacjach konieczne jest jednak naliczanie składek od co najmniej minimalnego wynagrodzenia.

W związku z powyższym, z możliwości pobierania zasiłku są wyłączone m.in. osoby opłacające ZUS na preferencyjnych warunkach (np. w pierwszych miesiącach prowadzenia działalności). Z zasiłku nie skorzystają także osoby wykonujące swe zadania wyłącznie w ramach umowy o dzieło.

To oczywiście nie wszystkie obostrzenia. 

Zasiłku nie otrzymasz jeżeli:

• rozwiązałaś lub rozwiązałeś dotychczasową umowę o pracę za wypowiedzeniem (z własnej inicjatywy) lub za porozumieniem stron (oprócz wyjątków dotyczących upadłości firmy, zwolnień grupowych czy naruszeń obowiązków pracodawcy);
• zostałaś lub zostałeś zwolniony dyscyplinarnie;
• otrzymałaś lub otrzymałeś odszkodowanie za skrócenie wypowiedzenia o pracę;
• otrzymałaś lub otrzymałeś odprawę;
• nie podejmiesz szkolenia, stażu lub innych prac, na które skierował Cię urząd pracy.

Pamiętaj jednak, że większość tego typu sytuacji nie sprawia, że tracisz prawo do zasiłku już na zawsze. Musisz po prostu odczekać określony czas. O zasiłek możesz ubiegać się po upływie:

• 90 dni — w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron lub za wypowiedzeniem z Twojej inicjatywy;
• 120 dni — w przypadku pierwszej odmowy odbycia szkoleń, staż lub innych prac, na które skierował Cię urząd pracy;
• 180 dni — w przypadku drugiej odmowy a także w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego;
• 270 dni — w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy podjęcia szkoleń, stażu lub innych prac, na które skierował Cię urząd pracy;
• okresu, za który przysługiwał ekwiwalent lub odszkodowanie — w przypadku otrzymania finansowego ekwiwalentu przez pracownika.

Przejdźmy teraz do kwestii budzącej największe emocji — czyli wysokości zasiłku. 😄

Wysokość zasiłku

Wysokość zasiłku jest uzależniona od Twojego stażu pracy. Jeżeli pracujesz powyżej 20 lat, możesz liczyć na znacznie większą kwotę niż w przypadku osób mogących pochwalić się stażem poniżej 5 lat.

Poza tym kwota zasiłku zmienia się po upływie 3 miesięcy — jest potem nieco niższa.

Kwota wyjściowa to 1 304,10 zł brutto — stanowiąca 100% zasiłku dla osób bezrobotnych (stan na 2022 rok). Na jej podstawie wyliczane są inne sumy.

Wysokość zasiłku najlepiej prezentuje poniższa tabela:

Wysokość zasiłku jest waloryzowana w czerwcu. Oznacza to, że kwota zasiłku w 2022 i 2023 może — ale nie musi — jeszcze ulec zmianie.

Zasiłek dla bezrobotnych — długość

Pozostaje jeszcze jedno bardzo ważne pytanie — na jak długo przyznawany jest zasiłek?

Wiele zależy od tego, gdzie mieszkasz. Otóż może on zostać wypłacany przez:

• 180 dni — jeżeli na obszarze zamieszkiwanego powiatu stopa bezrobocia nie przekracza 150% stopy bezrobocia w kraju;
• 365 dni — jeżeli na obszarze zamieszkiwanego powiatu stopa bezrobocia przekracza 150% stopy bezrobocia w skali kraju.

Okazuje się jednak, że warunki zatrudnienia to nie wszystko. Na prawo do otrzymywania zasiłku przez 365 dni ma wpływ także:

• wiek powyżej 50 lat i 20-letni staż pracy;
• samotne wychowywanie dziecka do 15 roku życia;
• wychowywanie dziecka poniżej 15 roku życia z współmałżonkiem, który również jest bezrobotny i utracił prawo do zasiłku.

A kiedy otrzymasz zasiłek? Swój pierwszy zasiłek otrzymasz do 14 dnia miesiąca następującego po uzyskaniu prawa do zasiłku.

Zasiłek a staż pracy i emerytura

Na pewno interesuje Cię, czy okres pobierania zasiłku wlicza się do stażu pracy i emerytury. Od razu Cię uspokajam — TAK. 😄

Pamiętaj jednak, że mowa tutaj o okresie, w którym przysługuje Ci zasiłek. Samo bycie zarejestrowanym jako osoba bezrobotna nie sprawia, że ten czas wlicza się do stażu czy emerytury.

Co z pracą za granicą?

Uzyskanie zasiłku jest możliwe także przez osoby powracające z emigracji zarobkowej. 

Jeżeli już otrzymałaś lub otrzymałeś zasiłek za granicą, masz prawo do transferu zasiłku. Wówczas będzie on wypłacany w dalszym ciągu przez instytucję, która go przyznała.

Okresy zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej oraz EOG wliczają się do stażu zatrudnienia koniecznego do uzyskania zasiłku. Ważne jest, aby ostatnie z miejsc zatrudnienia mieściło się w Polsce.

Jeżeli jednak powracasz do kraju bezpośrednio po utracie pracy, musisz zostać uznana lub uznany za pracownika przygranicznego lub powracającego.

Co to oznacza? Otóż musisz udowodnić, że centrum Twoich interesów życiowych znajdowało się w Polsce a nie za granicą. W związku z tym uzyskanie zasiłku w Polsce wcale nie jest pewne.

Zasiłek dla bezrobotnych — formalności

Wiesz już na czym polega zasiłek, kto może go uzyskać i ile on wynosi.

Jednak co dokładnie trzeba zrobić, żeby mieć do niego prawo?
Czy czeka Cię masa papierkowej roboty? Sama rejestracja w urzędzie pracy nie należy do problematycznych.

Jeżeli dysponujesz profilem ePUAP możesz to zrobić bez wychodzenia z domu — po prostu wypełniasz formularz na stronie urzędu oraz dostarczasz skany wymaganych dokumentów.

W przeciwnym wypadku musisz wypełnić formularz rejestracyjny na stronie urzędu, a następnie udać się bezpośrednio do urzędu. 

A jakie dokumenty mogą Ci być potrzebne? Będą to:

• dowód osobisty,
• dokumenty poświadczające wykształcenie (np. świadectwa i dyplomy);
• świadectwa pracy;
• certyfikaty poświadczające posiadane kwalifikacje lub uprawnienia;
• dokumenty poświadczające przeciwwskazania do wykonywania określonych prac.

Utrata prawa do zasiłku

To, że został Ci przyznany zasiłek nie oznacza, że nie możesz go stracić. Sytuacja osoby bezrobotnej jest dynamiczna i może się zmienić z dnia na dzień.

Prawo do zasiłku stracisz wtedy, gdy:

• nie stawisz się w urzędzie pracy w terminie wezwania;
• odmówisz podjęcia stażu, szkoleń lub innych prac, na które skieruje Cię urząd pracy (lub przerwiesz je);
• będziesz pozostawał niezdolny do pracy przez chorobę lub przebywanie w zakładzie lecznictwa odwykowego przez 90 dni;
• rozpoczniesz pracę w ramach umowy o pracę lub wykonując zadania w ramach umów cywilnoprawnych.

Pamiętaj — tracisz prawo do zasiłku zawsze wtedy, gdy tracisz status osoby bezrobotnej.

Jeżeli nie zasiłek, to co?

Jednak zasiłek dla bezrobotnych to nie jedyna pomoc oferowana przez PUP. Osoba szukająca pracy może korzystać jeszcze z kilku innych form wsparcia o charakterze motywacyjnym lub aktywizacyjnym.

Zobacz je poniżej.

Dodatek aktywizacyjny

Jeżeli przebywasz na zasiłku a udało Ci się znaleźć pracę, masz prawo do dodatku aktywizacyjnego. Skorzystasz z niego także wtedy, gdy urząd pracy skieruje Cię do pracy w niepełnym wymiarze godzin.

Na czym polega to świadczenie? Otóż:

• w przypadku samodzielnego znalezienia zatrudnienia
  Będziesz otrzymywać kwotę równą połowie zasiłku przez połowę okresu, w którym przysługiwałby Ci jeszcze zasiłek.
• w przypadku skierowania przez urząd pracy do pracy na niepełnym etacie
  Będziesz otrzymywać dofinansowanie pokrywające różnice między Twoimi zarobkami a kwotą minimalnego wynagrodzenia (jednak nie więcej niż 50% zasiłku).

Jak widzisz — jest to bardzo dobre rozwiązanie dla osób, które faktycznie szukają pracy. Zdecydowanie premiuje to aktywną postawę wśród osób bezrobotnych.

Stypendium na naukę, szkolenia i staż

Urzędy pracy oferują także stypendium dla osób, które nie posiadają kwalifikacji zawodowych.

Otrzyma je bezrobotny, który przez 12 miesięcy od momentu zarejestrowania nie podjął zatrudnienia. Jest ono przeznaczone na sfinansowanie nauki w szkole średniej lub wyższej (w formie niestacjonarnej).

Takie stypendium odpowiada 100% kwoty zasiłku dla bezrobotnych i jest wypłacane przez rok od podjęcia nauki. Co więcej — istnieje możliwość przedłużenia wypłacania stypendium do momentu zakończenia nauki (zgodnie z programem nauczania).

Co ważne — stypendium nie przysługuje w przypadku przekroczenia dochodu na osobę w rodzinie (określonego w przepisach o pomocy społecznej).

Warto odnotować fakt, że urzędy pracy mogą również udzielać dofinansowania kosztów studiów podyplomowych. W takim wypadku kwota wsparcia będzie wynosić 20% wysokości zasiłku.

Oprócz powyższego wsparcia, bezrobotny może liczyć na stypendium w związku z rozpoczęciem stażu lub szkolenia.

W przypadku skierowania na szkolenie, bezrobotny będzie uzyskiwać stypendium odpowiadające 120% zasiłku, jeżeli zajęcia będą trwać przynajmniej 150 godzin w ciągu roku. Jeżeli wymiar szkolenia będzie niższy, stypendium także ulegnie zmniejszeniu.

Podczas skierowania na staż przysługuje stypendium w wysokości odpowiadającej 120% zasiłku dla bezrobotnych.

Uwaga! Nie możesz korzystać ze stypendium, jeżeli w okresie jego przysługiwania otrzymujesz inne formy wsparcia (np. zasiłek) z Funduszu Pracy.

Zwrot kosztów opieki nad dzieckiem

Zasiłki, dodatki aktywizacyjne czy stypendia to nie wszystko. Masz również możliwość uzyskania refundacji kosztów opieki nad dzieckiem.

Z takiej refundacji możesz skorzystać, jeżeli:

• masz status osoby bezrobotnej;
• wychowujesz co najmniej jedno dziecko do lat 6 (lub niepełnosprawne do lat 7) albo opiekujesz się osobą zależną;
• podejmiesz zatrudnienie lub inną pracę zarobkową;
• zostaniesz skierowany na staż, szkolenie itd.;
• Twoje miesięczne przychody nie przekroczą minimalnego wynagrodzenia.

Świadczenie nie może przekroczyć połowy zasiłku dla bezrobotnych, a do jego wypłaty konieczne jest udokumentowanie poniesionych wydatków. Może być ono wypłacane przez 6 miesięcy lub — w przypadku stażu lub szkolenia — przez cały okres ich trwania.

Bony z urzędu pracy

Wśród pomocy oferowanych przez urzędy pracy znaleźć można także rozmaite bony. Są one jednak przeznaczone wyłącznie dla osób poniżej 30. roku życia.

Może to być bon:

• Szkoleniowy
  Przeznaczony na refundację szkoleń podwyższających kwalifikacje osoby bezrobotnej, obejmuje także refundacje przejazdu i zakwaterowania. Bon może wynosić do 100% przeciętnego wynagrodzenia;
• Stażowy
  To gwarancja skierowania na odbycie stażu u pracodawcy wskazanego przez osobę bezrobotną. Rekompensuje on koszty przejazdu i badań oraz przewiduje premię dla pracodawcy za zatrudnienie bezrobotnego na 6 miesięcy.
• Zatrudnieniowy
  To pomoc dla pracodawcy decydującego się na zatrudnienie pracownika na okres 18 miesięcy. W ramach tego bonu, pracodawca otrzymuje refundację części kosztów zatrudnienia do wysokości 100% zasiłku;
• Na zasiedlenie
  Przeznaczony dla osób decydujących się na zmianę miejsca zamieszkania (powyżej 80 km od poprzedniego) w związku z podjęciem pracy lub działalności gospodarczej. Jego wysokość nie może przekroczyć 200% przeciętnego wynagrodzenia.

Jeżeli potrzebujesz dodatkowych informacji dotyczących szkoleń, programów stażowych, dofinansowań czy innych form wsparcia dla osób bezrobotnych, zachęcam Cię do pozostawania na bieżąco z informacjami zamieszczonymi na stronach urzędów pracy oraz w serwisie Zielona Linia, który jest poświęcony sprawom zatrudnienia.

Teraz przyszedł czas na krótkie podsumowanie najważniejszych informacji dotyczących zasiłku dla bezrobotnych, czyli popularnej kuroniówki. Przejdźmy do sekcji Najczęściej Zadawanych Pytań. 😄

Zasiłek dla bezrobotnych — FAQ

Na zakończenie

Jak widzisz — zasiłek dla osób bezrobotnych to nie jest wielka kwota. Może ona jednak pomóc w trudnym czasie poszukiwania pracy. Zdecydowanie warto zapoznać się także z innymi formami wsparcia oferowanymi przez Powiatowe Urzędy Pracy.

Przy planowaniu zmiany pracy warto pamiętać o tym, że sposób rozwiązania umowy o pracę ma duży wpływ na to, czy będzie Ci przysługiwać zasiłek. Jeżeli zwolnisz się z własnej inicjatywy — uzyskanie zasiłku będzie wymagało odczekania kilkudziesięciu dni.

Jeżeli właśnie przebywasz na zasiłku, życzę Ci, abyś jak najszybciej znalazła lub znalazł pracę. Dowiedz się, jak napisać CV, dzięki któremu dostaniesz się na rozmowę kwalifikacyjną i… zdobędziesz wymarzoną pracę!