Pracując na pół etatu poświęcasz dwa razy mniej czasu na wykonywanie swoich obowiązków. Wiąże się to także z o połowę mniejszym wynagrodzeniem. Czy praca na pół etatu ma sens? Jeżeli tak, to kiedy? Przeczytaj ten artykuł, by poznać tajniki pracy w niepełnym wymiarze godzin!
Elastyczność, doskonały work-life balance i więcej czasu na rozwój swoich pasji — to tylko kilka argumentów przemawiających za zmniejszeniem czasu pracy np. do połowy etatu.
Niestety — mniejsza ilość pracy oznacza mniejsze zarobki.
Czy warto decydować się na pracę na pół etatu?
Czy zalety takiego rozwiązania są w stanie przezwyciężyć jego niedoskonałości?
Chętnie przedstawię Ci komplet argumentów przemawiających za pracą na pół etatu. Jednocześnie wskażę Ci kilka obszarów, w których powinnaś lub powinieneś zachować szczególną czujność podczas myślenia nad zmianą wymiaru pracy.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- jak wygląda kwestia urlopu podczas pracy na pół etatu;
- kiedy warto pracować na pół etatu;
- czy pracując na pół etatu masz prawo do urlopu.
Męczy Cię spędzanie ⅓ życia w pracy? Wierz mi — ludzi myślących podobnie jest znacznie więcej, niż mogłoby Ci się wydawać.
A wystarczy tylko zmniejszyć wymiar czasu pracy i od razu robi się więcej czasu na życie “po pracy”.
Etat to ilość godzin, jakie MUSI przepracować pracownik zatrudniony na umowę o pracę — w przypadku zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin. W Polsce przyjęło się, że oznacza to 8 godzin dziennie. Przy 5 dniach pracy w tygodniu skutkuje to 40 godzinami pracy w tygodniu.
W przypadku pracy na pół etatu — 40 godzin tygodniowo dzieli się na pół. Wychodzi z tego 20 godzin tygodniowo, które można zagospodarować np.:
- w ramach 5 dni pracy po 4 godziny dziennie;
- w ramach 4 dni pracy po 5 godzin dziennie i jednym wolnym dniu w tygodniu;
- w ramach 2 dni pracy po 8 godzin, jednym dniu pracy po 4 godziny i dwóch dniach w pełni wolnych.
To, w jaki sposób rozdzielisz swoją połowę etatu zależy od Twoich ustaleń z pracodawcą. W dużej mierze powinny uwzględniać one charakterystykę danej pracy, umożliwiając rozliczenie czy to w formie tygodniowej, czy nawet miesięcznej.
Brzmi cudownie, prawda? 😄
Czy to oznacza, że praca wykonywana jest gorzej? Absolutnie nie. Wykonujesz mniej, ale poświęcasz też na to mniej czasu. W związku z tym uzyskujesz także mniejsze wynagrodzenie.
Wszystko się zgadza — nikt nie powinien czuć się pokrzywdzony.
Pamiętaj, że możliwe jest podpisanie umowy nie tylko w wymiarze pełnego etatu lub jego połowy. Może to być także ¾ etatu.
Pracodawcy nie zawsze mają pozytywny stosunek do pracy w niepełnym wymiarze godzin. Jednak praktyka największych firm oraz badania rynku pracy pokazują, że te obawy są w dużej mierze bezpodstawne.
Zresztą nie ma co teoretyzować — wystarczy zwrócić uwagę na akcję Work-Life Choice Challenge Summer 2019 zorganizowaną w japońskiej centrali Microsoft. W ramach tej akcji pracownicy mieli 5 wolnych piątków z rzędu, zmniejszając tygodniowy wymiar pracy o 8 godzin.
Czym to zaowocowało? Zwiększeniem produktywności o prawie 40%. Jednocześnie odnotowano zmniejszenie zużycia papieru oraz energii elektrycznej. W związku z tym wiązało się to dla firmy z niemal samymi plusami.
Pozostaje liczyć, że pracodawcy będą coraz chętniej decydować się na wprowadzanie rozmaitych form pracy, ułatwiających pogodzenie pracy z życiem osobistym.
Perspektywa pracy na pół etatu jawi się co najmniej obiecująco. Czy w rzeczywistości niepełny wymiar godzin jest dla każdego?
Kiedy warto pracować na pół etatu?
Bez wątpienia istnieją pewne typy pracowników, dla których połowa etatu (lub inny — lecz wciąż niepełny wymiar czasu pracy) to idealne rozwiązanie.
Będą to m.in.:
- studenci
Próbujący połączyć naukę z pracą. - młode matki
Kończące urlop macierzyński i rodzicielski i pragnące w dalszym ciągu poświęcać się wychowaniu dziecka, nie rezygnując jednak w pełni z kariery zawodowej. - artyści, aktywiści
A także osoby posiadające pasję, której chcą się poświęcać. Mniej czasu na pracę oznacza więcej czasu na wykonywanie tego typu aktywności.
Jak widzisz — pół etatu to rozwiązanie kuszące elastycznością. Niestety nie każdy decyduje się na nie dobrowolnie. Często po prostu sytuacja osobista uniemożliwia pracę w większym wymiarze godzin.
Wówczas objawia się ta gorsza strona pracy w niepełnym wymiarze godzin.
Nie tylko zalety
Niestety — główną wadą pracy na połowę etatu jest… niższe wynagrodzenie. Tak naprawdę w większości przypadków pracodawcy stosują prostą zasadę — należy Ci się połowa tego, co przysługiwałoby Ci na pełnym etacie.
Czyli tak naprawdę połowa pensji.
Niestety nie każdy może sobie na to pozwolić. Zwłaszcza, że w przypadku płacy minimalnej będzie to zaledwie 1300 zł brutto.
Mogą pojawić się także inne wady związane z pracą w niepełnym wymiarze godzin. Czasem okazuje się, że pracując na pół etatu — gdy wszyscy inni pracują w standardowym wymiarze — możesz mieć problemy ze zorganizowaną pracą. Przykładowo — nie będziesz w stanie załatwić pewnych spraw z szefem, ponieważ w danym tygodniu będziesz się z nim po prostu mijać.
Może się także okazać, że zatrudnienie na pół etatu ma miejsce tylko “na papierze”. W rzeczywistości jednak musisz wykonywać znacznie więcej niż 20 godzin tygodniowo. Dlatego też trzeba uważać, żeby nie dać się przymusić do stałego wykonywania pracy w godzinach ponadwymiarowych.
Przejdźmy teraz do tego, jak wyglądają organizacyjne aspekty pracy na pół etatu.
Czy praca na pół etatu znacząco różni się od tej w pełnym wymiarze godzin?
A może wystarczy tylko podzielić kilka wartości na pół i wszystko będzie się zgadzać? 😄
Zaraz Ci wszystko wytłumaczę.
Umowa
Kodeks pracy nie przewiduje dla pracowników półetatowych odmiennej formy zatrudnienia. Jest to umowa o pracę, w związku z tym przysługują Ci takie same prawa jak innym pracownikom. Główną różnicą jest określenie innego wymiaru czasu pracy.
Przerwa
Pracownik pracujący przynajmniej 6 godzin dziennie ma prawo do jednej 15-minutowej przerwy (na 8 godzin pracy). W związku z tym musisz się liczyć, że pracując na pół etatu — np. 4 godziny dziennie — nie będziesz mieć prawa do takiego czasu wolnego na złapanie oddechu czy też zjedzenie posiłku.
Godziny ponadwymiarowe a nadliczbowe
W przypadku podpisywania umowy o pracę na pół etatu, przypatrz się kwestiom dotyczącym godzin ponadwymiarowych i nadliczbowych. Pierwsze z nich mają miejsce przy przekroczeniu 20 godzin pracy tygodniowo, ale nieprzekroczeniu 40 godzin (czyli całego etatu). O nadgodzinach mówimy dopiero po przekroczeniu godzin przeznaczonych dla pełnego etatu. Warto ustalić ze swoim pracodawcą szczegóły dotyczące rozliczania tych godzin.
Urlop
Czy pracownik niepełnowymiarowy ma prawo do urlopu? Oczywiście, że tak! W końcu jesteś pracownikiem i masz takie same prawa, jak każda inna osoba zatrudniona na umowę o pracę. Jednak wymiar urlopu jest ustalany inaczej niż w przypadku pracownika pełnoetatowego.
Przysługuje Ci 26 dni urlopu, ze względu na ponad 10-letni staż pracy? Masz prawo do wolnego przez właśnie tyle dni, pamiętaj jednak, że oznacza to, że masz prawo do urlopu o długości 4 godzin dziennie — a nie 8. W związku z tym — po przeliczeniu na godziny — urlop ten jest 2 razy krótszy.
Możesz też po prostu umownie podzielić urlop na 2 i uzyskasz:
- 10 dni — w przypadku stażu poniżej 10 lat;
- 13 dni — w przypadku stażu powyżej 10 lat.
Pamiętaj jednak, że takie dni urlopowe odnoszą się do dni o 8-godzinnym trybie pracy.
Wypowiedzenie
W przypadku pracy w niepełnym wymiarze godzin, kwestia wypowiedzenia wygląda tak samo jak w przypadku pracownika pełnoetatowego. Wynosi ono:
- 2 tygodnie — dla pracownika zatrudnionego poniżej 6 miesięcy;
- 1 miesiąc — dla pracownika zatrudnionego powyżej 6 miesięcy;
- 3 miesiące — dla pracownika zatrudnionego powyżej 3 lat.
Ciąża
Jeżeli obawiasz się o swoje prawa związane z ciążą i urlopem macierzyńskim — już spieszę z wyjaśnieniami. Nawet pracując na pół etatu, masz możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego na takich samych zasadach, jak pracownica zatrudniona na cały etat. Masz również prawo do zasiłku macierzyńskiego — wypłacanego na podstawie Twojego wynagrodzenia.
Zasiłek dla bezrobotnych
Niestety istnieje pewien problem związany z otrzymywaniem zasiłku po utracie pracy, w której nie był wypracowany pełen etat. Otrzymywanie zasiłku dla bezrobotnych jest uzależnione od opłacanych składek na Fundusz Pracy. Jeżeli podstawa składek była niższa niż minimalne wynagrodzenie — zasiłek Ci nie przysługuje. W związku z tym, aby mieć prawo do takiego świadczenia Twoje wynagrodzenie przy pracy na pół etatu musiałoby w 2020 r. wynieść przynajmniej 2600 zł brutto.
Jak wygląda emerytura osoby decydującej się na pracę na pół etatu przez całe życie? Nie zaskoczę Cię, jeżeli powiem Ci, że będzie ona dwa razy niższa niż ta, na którą można by liczyć w przypadku pracowania na cały etat. 😄
Emerytura zależy od składek odprowadzanych na ubezpieczenia emerytalne. Pracownik na pół etatu — zatrudniony na umowę o pracę — płaci takie składki. W związku z tym może on liczyć na świadczenie emerytalne — jednak w niższym zakresie.
A co się tyczy świadczeń przedemerytalnych — musisz pamiętać, że są one uzależnione od otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych. Jeżeli więc uzyskiwałaś lub uzyskiwałeś zbyt niskie wynagrodzenie — niekwalifikujące Cię do otrzymania zasiłku — nie będziesz mieć prawa do świadczeń przedemerytalnych.
Zastanawiasz się czy praca na pół etatu wlicza się do stażu pracy? Tak. Nie bój się — nie jest ona dzielona na pół. 😄
Czy koszty pracodawcy zatrudniającego na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze są zdecydowanie odmienne od tych generowanych przy zatrudnianiu na pełen etat?
Nie — są one w pełni proporcjonalne.
Przy wynagrodzeniu odpowiadającemu płacy minimalnej:
- na pełen etat:
- pracownik na rękę otrzymuje 1920,62 zł;
- pełne koszty pracodawcy to 3132,48 zł;
- na pół etatu:
- pracownik na rękę otrzymuje 1002,81 zł;
- pełne koszty pracodawcy to 1566,24 zł.
Jak widzisz — przy pracy na pół etatu mimo, że pracownik otrzyma “na rękę” odrobinę więcej (w przeliczeniu na godzinę pracy), to koszty pracodawcy są po prostu o połowę niższe niż w przypadku etatu.
Mam nadzieję, że teraz już masz jasny ogląd na temat umowy o pracę na pół etatu. Jeżeli masz jeszcze jakieś wątpliwości, zapraszam do zapoznania się z sekcją Najczęściej Zadawanych Pytań.
📌 Ile godzin wynosi praca na pół etatu?
Praca na pół etatu oznacza pracę w wymiarze 20 godzin tygodniowo.
📌 Co to znaczy praca na pół etatu?
Praca na pół etatu oznacza, że jest ona wykonywana przez połowę standardowego wymiaru godzin — czyli np. przez 20 godzin tygodniowo (dla pełnoetatowego 40-godzinnego tygodnia pracy).
📌 Ile urlopu przysługuje pracując na pół etatu?
Takiemu pracownikowi przysługuje tyle samo dni urlopu co pracownikowi pełnoetatowemu — jednak z uwzględnieniem mniejszej ilości godzin. Będzie to np. 20 dni wolnego (przy 4-godzinnym dniu pracy). W wymiarze godzinowym pracownikowi przysługuje jednak połowa godzin przysługujących pracownikowi zatrudnionemu na pełen etat.
📌 Jak wygląda praca na pół etatu?
Praca na pół etatu wygląda tak samo jak standardowa praca. Po prostu — swoje obowiązki wykonujesz w 4 godziny zamiast 8 i dostajesz za to odpowiednio mniejsze wynagrodzenie.
📌 Jaki ZUS przy pracy na pół etatu?
ZUS jest wyliczany proporcjonalnie, więc jest on po prostu 2 razy niższy niż w przypadku zatrudnienia na pełen etat.
📌 Jak się liczy do emerytury praca na pół etatu?
Emerytura jest wyliczana według opłacanych składek — świadczenia emerytalne będą wówczas po prostu dwa razy niższe niż w przypadku pracy na cały etat (przy tym samym wynagrodzeniu godzinowym). Praca w niepełnym wymiarze godzin standardowo wlicza się do stażu pracy — tak samo jak praca na pełny etat.
Praca na pół etatu to na pewno dobre rozwiązanie, żeby pogodzić życie osobiste z zawodowym. Wcale nie musi oznaczać ona spadku produktywności.
Niestety musisz liczyć się z tym, że im mniej pracujesz, tym mniej zarabiasz — tak przynajmniej przedstawia się to w wielu polskich zakładach pracy.
Jakie masz doświadczenia z pracą w niepełnym wymiarze godzin?
Chwalisz sobie takie rozwiązanie?
A może dopiero zastanawiasz się nad rozpoczęciem pracy w takim wymiarze godzin?
Czekam na Twoje opinie w sekcji komentarzy! 😄
Gratulacje! Dotarłeś do końca!
To nie powód, aby się rozstawać. Pamiętaj, że w każdej chwili możesz skorzystać z naszego Kreatora CV, za pomocą którego przygotujesz perfekcyjne CV!
