Gdy nie wykorzystasz urlopu wypoczynkowego w danym roku — przechodzi on na następny rok. A co się dzieje z niewykorzystanym “wolnym”, jeżeli zdecydujesz się na zmianę pracy? Czy urlop może przepaść? Na szczęście jest coś takiego jak ekwiwalent za urlop. Jednak w jakich sytuacjach się go wypłaca? 😄
Urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi po to, aby był w stanie odpocząć od pracy. Jednak nie zawsze pracownik wykorzystuje wszystkie dni wolne na bieżąco — z miesiąca na miesiąc. Niekiedy są wykorzystywane dopiero w drugiej połowie roku, a niekiedy przechodzą one na następny rok.
Gdy umowa o pracę wygasa lub jest rozwiązana, pracodawca nie może po prostu zapomnieć o takich niewykorzystanych dniach urlopowych. Pracownikowi przysługuje bowiem ekwiwalent za urlop. Co to takiego?
Jeżeli chcesz się dowiedzieć, to koniecznie czytaj dalej! W tym wpisie powiem Ci m.in.:
- kiedy może zostać wypłacony ekwiwalent,
- jak wiele może wynieść,
- czy pracodawca może nie wypłacić ekwiwalentu.
No to zaczynamy! 😄
Zgodnie z Kodeksem Pracy każdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Liczba przysługujących dni zależy od stażu pracy, ale pracodawca nie może pozbawić pracownika takiego prawa.
Jednak mogą zdarzyć się sytuacje, w których pracownik nie wykorzysta urlopu w całości. Jeżeli dni wolne nie zostaną wykorzystane w danym roku kalendarzowym — muszą one zostać wykorzystane do końca września roku następnego. Taki jest obowiązek.
Może się też zdarzyć, że za “nieodebrane” dni wypłacany jest ekwiwalent za urlop. Jednak odbywa się to wyłącznie w wybranych sytuacjach. W jakich? W momencie, gdy dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę.
W takich sytuacjach pracownik nie ma fizycznie możliwości odebrania dni wolnych. Pracodawca ma zatem obowiązek wypłacenia ekwiwalentu — czyli finansowego odpowiednika niewykorzystanego urlopu.
Uwaga! Pamiętaj o tym, że ekwiwalent za urlop wypłacany jest zarówno za urlop zaległy (przeniesiony z zeszłego roku), jak i niewykorzystany urlop w roku kalendarzowym, w którym następuje zerwanie lub wygaśnięcie umowy o pracę.
Co do zasady — ekwiwalent urlopowy przysługuje osobom, które mają prawo do urlopu wypoczynkowego. W związku z tym są to wyłącznie osoby zatrudnione na umowę o pracę — mające status pracownika oraz osoby mianowane lub pochodzące z wyboru.
O urlopie — a więc także i o ekwiwalencie — nie ma mowy w sytuacji, gdy współpraca odbywa się na podstawie:
Wymiar urlopu dla pracownika na cały etat może wynosić od 20 do 26 dni w zależności od stażu pracy. Więcej na temat prawa do urlopu przeczytasz w naszym artykule: Wymiar urlopu 2022 — ile dni przysługuje? Jak obliczyć? [26 dni czy 20?]
Pamiętaj także o tym, że pracodawca ma jedną furtkę umożliwiającą niewypłacenie ekwiwalentu za urlop. Jak może to zrobić? Otóż może on wysłać pracownika na urlop przymusowy w okresie wypowiedzenia. W ten sposób pracownik „wybierze” niewykorzystane dni urlopu — i przez to straci prawo do ekwiwalentu.
Jeżeli interesuje Cię, jak wyliczany jest ekwiwalent to, muszę powiedzieć, że… jest to dość skomplikowana procedura. 😄
Pierwszym krokiem jest ustalenie współczynnika do wyliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Żeby go obliczyć należy od wszystkich dni w roku kalendarzowym odjąć dni wolne od pracy (soboty, niedziele i święta). Otrzymany wynik należy podzielić przez 12. W ten sposób uzyskuje się współczynnik, który może wyglądać różnie w zależności od konkretnego roku.
A który rok brać pod uwagę podczas wyliczania tego współczynnika? Otóż należy wybrać ten, w którym ma być wypłacony ekwiwalent (w którym wygasa stosunek pracy). Przykładowo — jeżeli nie wykorzystasz urlopu w 2021 i to w 2022 wypłacany będzie ekwiwalent — wówczas należy wziąć pod uwagę liczbę dni w 2022 r.
OK — a co dalej z tym współczynnikiem?
- Miesięczne wynagrodzenie podziel przez współczynnik ekwiwalentu.
- Otrzymany wynik podziel przez dobową normę czasu pracy. Uzyskasz wysokość ekwiwalentu za jedną godzinę.
- Otrzymany wynik pomnóż przez ilość niewykorzystanych godzin urlopowych.
Brzmi skomplikowanie? Postaram się wyjaśnić to na przykładzie. Jeżeli Twoja pensja na całym etacie to 4000 zł, umowa kończy się w 2022 r. a z poprzedniego roku zostało Ci 5 dni urlopu, to musisz wykonać następujące działania:
- 4000 podziel przez 20,92 (współczynnik dla 2022 r.) — co daje 191,20.
- 191,20 podziel przez 8 (liczba godzin dla pracy na cały etat) — co daje wynik 23,90.
- 23,90 pomnóż przez 40 (liczba godzin niewykorzystanego urlopu) — co da 956.
W podanym przykładzie ekwiwalent za niewykorzystany urlop wynosić będzie 956 zł. 😄
Pamiętaj jednak, że taki sposób wyliczenia odnosi się do sytuacji, w której uzyskujesz stałą pensję i pracujesz na cały etat. Istnieją jednak bardziej skomplikowane sytuacje np.:
- Ekwiwalent za pracę nauczyciela
Gdzie do kwoty wynagrodzenia (uwzględnianej do wyliczenia ekwiwalentu) dolicza się wszelkiego rodzaju dodatki motywacyjne, funkcyjne, uzupełniające oraz wypłatę za nadgodziny. Podobnie jest w przypadku wyliczania ekwiwalentu dla innych pracowników budżetówki. - Ekwiwalent za pracę w niepełnym wymiarze godzin
Gdzie sposób obliczania ekwiwalentu musi uwzględnić mniejszą liczbę godzin przepracowaną w ciągu dnia.
Ekwiwalent za urlop wypłacany jest w momencie wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę (także w związku z przejściem na emeryturę) — to już wiesz. Jednak jak wygląda to w praktyce? 😄
Otóż — pracodawca wypłaca ekwiwalent w taki sposób, w jaki wypłacał pensję. Podobnie jak Twoja pensja — musi zostać pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także o zaliczkę na podatek dochodowy. Ekwiwalent powinien być wypłacony w dniu wygaśnięcia umowy o pracę.
Zbliżamy się już do końca naszych rozważań dotyczących ekwiwalentu urlopowego. Jednak zanim to nastąpi, mam jeszcze dla Ciebie listę najczęściej zadawanych pytań.
📌 Jak obliczyć ekwiwalent za urlop?
Aby obliczyć ekwiwalent za urlop należy najpierw obliczyć współczynnik do wyliczania ekwiwalentu (liczba dni pracujących w danym roku podzielona przez 12). Następnie należy miesięczne wynagrodzenia podzielić przez ten współczynnik. W następnym kroku wynik należy podzielić przez liczbę godzin przepracowanych w ciągu dnia (np. 8 w przypadku etatu, 4 w przypadku połowy etatu). Tak otrzymaną kwotę należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu.
📌 Co to jest ekwiwalent?
Ekwiwalent jest to wypłacenie środków finansowych w zamian za niewykorzystany urlop u danego pracodawcy. Jest on wypłacany wyłącznie w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę.
📌 Do kiedy może wypłacić pracodawca ekwiwalent?
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien zostać wypłacony w ostatnim dniu pracy pracownika.
Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy to bez wątpienia bardzo ciekawe rozwiązanie dla osób, którym wygasa umowa o pracę (lub są na wypowiedzeniu). Dzięki temu relacja pracownika z pracodawcą kończy się w uporządkowany sposób — i nie ma miejsca na zaszłości pod postacią niewykorzystanych dni urlopowych. To także sposób na dodatkowy zastrzyk gotówki w momencie zakończenia stosunku pracy.
Prawda jest jednak taka, że prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalne, w związku z tym pamiętaj o tym, że nawet jeżeli nie będziesz brać wolnego — to nie licz na wypłacanie ekwiwalentu corocznie. Takie środki są wypłacane wyłącznie w momencie zakończenia stosunku o pracę. Zatem (przynajmniej moim zdaniem 😄) najlepiej jest po prostu korzystać z urlopu w roku, w którym Ci on przysługuje.
A Ty co sądzisz? Czy zdarzyło Ci się korzystać z ekwiwalentu urlopowego? Czekamy na Twoje komentarze!
Gratulacje! Dotarłeś do końca!
To nie powód, aby się rozstawać. Pamiętaj, że w każdej chwili możesz skorzystać z naszego Kreatora CV, za pomocą którego przygotujesz perfekcyjne CV!
