Masz odbyć szkolenie BHP przed swoim pierwszym dniem pracy? To bardzo dobrze! Dzięki niemu dowiesz się podstawowych zasad dotyczących bezpiecznej pracy, przyczyniając się do zmniejszenia ryzyka wypadku w pracy. Jednak szkolenie wstępne to dopiero początek — bardzo możliwe, że będziesz brać udział także w rozmaitych szkoleniach okresowych BHP. Dowiedz się, czym się one różnią i jak często muszą być organizowane!
Znajomość przepisów Bezpieczeństwa i Higieny Pracy ma na celu minimalizację ryzyka, że w danym zakładzie lub organizacji może Ci się przydarzyć coś złego.
Dlatego też każdy pracownik musi odbyć szkolenie BHP.
Brzmi logicznie, prawda? 😄
Co więcej — nie powinno się to ograniczyć to jednorazowego wykładu. Takie szkolenia powinny odbywać się cyklicznie i być dopasowywane do specyfiki danej branży oraz stanowiska.
Chcesz dowiedzieć się o co dokładnie chodzi z obowiązkami dotyczącymi tego typu szkoleń? Już spieszę z wyjaśnieniami!
Przeczytaj ten artykuł, jeżeli interesuje Cię np:
- co powinno znaleźć się w szkoleniu BHP;
- jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy;
- kto musi brać udział w tego typu szkoleniach.
Zanim przejdziemy do tematu szkoleń, chciałabym doprecyzować jedną kwestię — czym jest BHP?
Bezpieczeństwo i Higiena Pracy do bardzo szeroka nazwa stosowana do ogółu norm związanych z warunkami pracy. Jednak nie chodzi wyłącznie o zbiór zasad, bowiem pojęcie to odnosi się także do odrębnej dziedziny nauki.
Jest to nauka interdyscyplinarna. Wiedza BHP dotyczy:
- ergonomii — czyli szeroko pojętej nauki o pracy;
- medycyny pracy;
- ekonomiki pracy;
- technologii bezpieczeństwa;
- ekonomiki pracy.
W polskim prawie kwestie związane z przestrzeganiem zasad BHP zostały unormowane przede wszystkim w Kodeksie Pracy. Nad przestrzeganiem zasad czuwa Państwowa Inspekcja Pracy.
Obowiązki pracodawcy wobec pracownika w zakresie BHP
Zgodnie z obowiązującym prawem pracodawca ma szereg obowiązków związanych z BHP. Musi on zapewnić pracownikowi możliwość pracy w bezpiecznych i higienicznych warunkach.
Oznacza to, że ma on m.in.:
- zminimalizować (lub neutralizować) szkodliwe czynniki w miejscu pracy;
- dostarczać środki ochrony dla pracowników (w tym odzież i obuwie robocze);
- zapewnić środki higieny;
- skierować pracownika na badania lekarskie;
- przeprowadzać szkolenia w dziedzinie BHP.
Skupmy się teraz na tematyce szkoleń. 😄
Wiesz już o tym, że pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia szkolenia BHP. Domyślam się jednak, że takie stwierdzenie jest dla Ciebie niewystarczające.
Zaraz wspólnymi siłami spróbujemy rozjaśnić tę tematykę.
Musisz wiedzieć o tym, że szkolenia BHP mają różne rodzaje:
- wstępne szkolenie BHP, które obejmuje:
- instruktaż ogólny;
- instruktaż stanowiskowy;
- szkolenie okresowe BHP.
Czy to znaczy, że masz poświęcać swój czas wolny na branie udziału w rozmaitych szkoleniach i kursach?
A może jeszcze będziesz musiała lub musiał za to płacić?!
Na szczęście NIE! 😄
Szkolenia BHP zawsze odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy!
Przyjrzyjmy się teraz poszczególnym rodzajom szkoleń.
Rozpoczynasz pracę w nowej firmie? Już w pierwszym dniu powinnaś lub powinieneś przystąpić do szkolenia wstępnego. Bez niego nie możesz rozpoczynać pracy.
To logiczne — w końcu pracodawca ma obowiązek zapewnić zarówno Tobie, jak i innym pracownikom — bezpieczne warunki pracy. Osoba, która nie zna zasad w danym zakładzie pracy mogłaby doprowadzić do wypadku narażając siebie i innych.
Zostało to zapisane w Kodeksie pracy w art. 237 (3) par. 2:
Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. (...)
W tym samym paragrafie znajdziesz jednak pewne zastrzeżenie:
(...) Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.
Wynika z niego, że np. podczas podpisywania kolejnej umowy o pracy z tym samym pracodawcą, szkolenie BHP nie musi zostać przeprowadzone.
A kto musi przejść szkolenie wstępne? Jest to każda osoba, która zostaje dopuszczona do pracy, w związku z tym będzie to:
W ramach szkolenia wstępnego ma miejsce instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy.
W przypadku instruktażu ogólnego szkolenie ma na celu zaznajomienie pracownika z podstawowymi zasadami obowiązującymi w danym zakładzie. Nie skupia się on na specyfice danego stanowiska — są to ogólne zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
Tego typu szkolenie obejmuje także:
- podstawy ochrony przeciwpożarowej;
- podstawy udzielania pierwszej pomocy.
Szkolenie ma trwać przynajmniej 3 godziny lekcyjne, a w przypadku stanowisk kierowniczych są to aż 4 godziny lekcyjne.
A kto może je przeprowadzić? To zależy od wielkości firmy, ale do wyboru są następujące możliwości:
- Przez pracownika służby bezpieczeństwa
Jeżeli pracodawca zatrudnia przynajmniej 100 pracowników, ma on obowiązek utworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy. W takiej sytuacji instruktaż ogólny może zostać przeprowadzony przez pracownika tej służby. - Przez osobę wykonującą zadania powyższej służby u danego pracodawcy
- Przez pracodawcę
- Przez pracownika wyznaczonego przez pracodawcę
Jeżeli posiada on aktualne zaświadczenie o ukończeniu odpowiedniego szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
W przypadku instruktażu stanowiskowego, szkolenie staje się znacznie bardziej szczegółowe.
Pracownik przed objęciem stanowiska musi dowiedzieć się m.in.:
- jakie jest ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą,
- jakie niebezpieczne czynniki mogą pojawić się na danym stanowisku;
- jak zabezpieczać się przed takimi czynnikami.
Tutaj katalog osób, które mogą przeprowadzić dane szkolenie jest nieco węższy. Może to być:
- Kierownik działu
O ile posiada kwalifikacje, doświadczenie zawodowe i został odpowiednio przeszkolony. - Pracodawca
Jednak także wyłącznie wtedy, gdy posiada kwalifikacje, doświadczenie zawodowe i został odpowiednio przeszkolony.
Instruktaż stanowiskowy jest kojarzony przede wszystkim ze stanowiskami robotniczymi. Prawda jest jednak taka, że powinien on zostać przeprowadzony zawsze wtedy, gdy na danym stanowisku pracownik może być narażony na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych. Instruktaż powinien zostać przeprowadzony także wśród uczniów i studentów na praktykach.
Co więcej — jeżeli pracownik pracuje na kilku stanowiskach, musi on odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z nich.
Po instruktażu (który może trwać — w zależności od danego stanowiska — od 2 do nawet powyżej 8 godzin lekcyjnych) pracownik przystępuje do testu. Jeżeli go nie zda — nie może zostać dopuszczony do wykonywania pracy na danym stanowisku.
Odbyte instruktaże — zarówno stanowiskowy, jak i ogólne — muszą zostać poświadczone podpisem uczestnika szkolenia. Następnie takie potwierdzenie jest przechowywane w aktach pracowniczych.
Szkolenia wstępne są ważne przez okres 1 roku. Po tym czasie konieczne jest przeprowadzenie szkoleń okresowych.
Domyślasz się, że samo odbycie szkoleń wstępnych nie wystarczy, żeby zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zmienia się prawo, zmieniają się zasady, zmienia się też sprzęt, na którym pracują pracownicy…
Wszystko to sprawia, że konieczne jest kontynuowanie “dokształcania” pracowników w zakresie BHP. W związku z tym istnieje wymóg przeprowadzania szkoleń okresowych, które mają na celu nie tylko utrwalić posiadaną wiedzę, ale także zapoznać pracowników z wprowadzanymi zmianami prawnymi.
Takie szkolenie może mieć różny przebieg. Najczęściej jest to interaktywny wykład, podczas którego uczestnicy zapoznają się z:
- aktualnymi regulacjami prawnymi;
- informacjami o zagrożeniach związanych z poszczególnymi stanowiskami pracy;
- charakterystyką czynników niebezpiecznych;
- zasadami postępowania podczas wypadku lub pożaru w miejscu pracy
Szkolenia okresowe przeprowadza się w określonych okresach — w zależności od danej branży lub stanowiska. Pierwsze z nich musi się odbyć w momencie, gdy przestanie obowiązywać ważność szkolenia wstępnego — czyli najczęściej jest to 12 miesięcy od momentu odbycia pierwszego szkolenia.
Następnie szkolenia odbywają się w okresach, które zależą od specyfiki danego stanowiska. Może to być:
- przynajmniej raz w roku — w przypadku stanowisk robotniczych, w których mają miejsce rozmaite czynniki niebezpieczne;
- przynajmniej raz na 3 lata — na pozostałych stanowiskach robotniczych;
- co 5 lat — w pozostałych przypadkach.
W tym miejscu muszę zaznaczyć, że od 2018 roku pracownicy administracyjno-biurowi (w branżach niskiego ryzyka) są zwolnieni z obowiązku przeprowadzenia szkoleń okresowych BHP.
Muszę jednak zaznaczyć, że szkolenie okresowe w dalszym ciągu muszą odbyć (raz na 6 lat):
- pracownicy administracyjno-biurowi w branżach o podwyższonym stopniu ryzyka;
- pracownicy, których codzienne obowiązki wykraczają poza zwykłą pracę biurową;
- kierownicy działów.
Uwaga! Jeżeli pracownik ma aktualne zaświadczenie o odbyciu szkolenia okresowego BHP u poprzedniego pracodawcy na tożsamym stanowisku pracy, może on zostać zwolniony z obowiązku wzięcia udziału w szkoleniu okresowym BHP.
Szkolenie okresowe może zostać przeprowadzone przez pracodawcę lub zewnętrzną firmę szkoleniową.
Kim jest pracodawca? To osoba zatrudniająca pracowników. W związku z tym najczęściej jest to po prostu właściciel firmy, w której pracuje chociaż jeden pracownik.
Wspomniałam już o tym, że pracodawca ma wiele obowiązków dotyczących zasad BHP. Jednak czy on sam także musi wziąć udział w szkoleniach BHP?
Zdecydowanie TAK! 😄
Pracodawca ma obowiązek odbyć szkolenie BHP już w momencie zatrudnienia pierwszego pracownika. Podczas takiego szkolenia uzyska on informacje dotyczące m.in.:
- jego odpowiedzialności za zasady BHP w danym miejscu pracy;
- organizacji nadzoru pracy;
- szczególnej ochrony kobiet w ciąży czy pracowników młodocianych.
Takie szkolenie powinno być powtórzone przynajmniej raz na 5 lat.
To jednak nie wszystko. Jeżeli pracodawca ma pełnić także funkcję służby bezpieczeństwa i higieny pracy, musi on odbyć dodatkowe szkolenie. Dzięki niemu dowie się on m.in.:
- w jaki sposób kontrolować i oceniać BHP w miejscu pracy;
- jak ustalać okoliczności wypadków w miejscu pracy;
- w jaki sposób zredukować czynniki niebezpieczne.
Odbycie takiego szkolenia pozwala pracodawcy na prowadzenie szkoleń BHP dla swoich pracowników.
Czasy się zmieniają — metody nauki i odbywania kursów również. Czy oznacza to, że możliwe jest przeprowadzenie szkolenia BHP przez Internet?
Tak — ale nie we wszystkich przypadkach.
W wersji online może zostać przeprowadzone wyłącznie szkolenie okresowe BHP dla:
- pracodawców lub kierowników działów;
- pracowników inżynieryjno-technicznych;
- pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy (oraz osób, które wykonują zadania tej służby);
- pracowników administracyjno-biurowych mających obowiązek odbywania szkoleń okresowych.
Jasno wynika z tego, że szkolenie BHP przez Internet NIE może zostać przeprowadzone dla osób na stanowiskach robotniczych.
Koszty szkoleń BHP są ustalane przez firmy szkoleniowe w zależności od rodzaju kursu, ilości uczestników, formy przeprowadzenia szkolenia oraz specyfiki danej branży. Można jednak pokusić się o zaproponowanie pewnych widełek.
Za szkolenie BHP trzeba zapłacić mniej więcej:
- 40-50 zł za os. — dla pracowników administracyjno-biurowych przy szkoleniu online;
- 50-70 zł za os. — dla pracowników administracyjno-biurowych przy szkoleniu stacjonarnym;
- 50-70 zł za os. — dla pracowników robotniczych przy szkoleniu stacjonarnym;
- 60-100 zł za os. — dla pracodawców i osób kierujących pracownikami przy szkoleniu online;
- 100-150 zł za os. — dla pracodawców i osób kierujących pracownikami przy szkoleniu stacjonarnym;
- 350-1500 zł — dla pracodawców pełniących funkcję służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jak widzisz — ceny są dość zróżnicowane. Szkolenia online zawsze są nieco tańsze. Pamiętaj także, że firmy szkoleniowe chętnie personalizują oferty dla danego zakładu pracy, więc ostateczne ceny mogą być nieco lepsze od wyjściowych. 😄
Wspomniałam już o tym, że każdy pracownik musi odbyć szkolenie wstępne BHP. Oprócz wyłączeń (związanych z wykonywaniem pracy administracyjno-biurowej) konieczne jest przeprowadzenie także szkoleń okresowych.
Ale czy na pewno?
Okazuje się, że istnieją pewne odstępstwa od tych założeń.
Pierwsze z nich to… jednoosobowe działalności gospodarcze. Osoby samozatrudnione nie muszą brać udziału, ani przeprowadzać takich szkoleń. W przypadku braku stosunku pracy nie mają miejsca zalecenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące obowiązków pracodawcy wobec pracownika.
To jednak nie wszystko…
Szkoleń BHP nie trzeba przeprowadzać także wtedy, gdy praca wykonywana jest w ramach umów cywilno-prawnych, czyli umowy o dzieło lub umowy zlecenia. W takim wypadku decyzja o przeprowadzeniu szkolenia należy do zleceniodawcy lub zlecającego działo.
Uważam, że zdecydowanie lepiej przeprowadzić takie szkolenie — pozwoli to na zminimalizowanie ryzyka wypadku podczas wykonywania zlecenia lub dzieła. Jeżeli natomiast specyfika danego zadania tego nie wymaga — szkolenie BHP można sobie darować.
Czy wiesz już wszystko na temat szkoleń BHP? Mam nadzieję, że dostarczyłam Ci wystarczająco dużo odpowiedzi. 😄
Jeżeli potrzebujesz bardziej skondensowanej wiedzy — przejdźmy do sekcji Najczęściej Zadawanych Pytań!
📌 Ile trwa szkolenie BHP?
Szkolenie wstępne BHP trwa przynajmniej 3 godziny lekcyjne (przy instruktażu ogólnym) oraz przynajmniej 8 godzin lekcyjnych (przy instruktażu stanowiskowym). Szkolenie pracowników administracyjno-biurowych trwa maksymalnie 5 godzin lekcyjnych. Szkolenia okresowe mogą trwać — w zależności od stanowiska i programu kursu — od 8 do 32 godzin lekcyjnych.
📌 Co ile szkolenie BHP?
Szkolenie okresowe BHP powinno być przeprowadzone przynajmniej raz na 5 lat. W przypadku pracowników robotniczych musi się ono odbyć przynajmniej raz na 3 lata, a przy pracy w warunkach niebezpiecznych — raz na 1 rok.
📌 Ile jest ważne szkolenie BHP?
Szkolenie wstępne BHP jest najczęściej ważne 1 rok. W przypadku szkoleń okresowych mają one najczęściej 5 lat ważności, jednak przy kursach dla pracowników na stanowiskach robotniczych są to 3 lata, a przy pracy w warunkach niebezpiecznych — zaledwie 1 rok.
📌 Ile kosztuje szkolenie BHP?
Koszty szkoleń BHP są uzależnione od ich rodzaju, liczby i rodzaju uczestników oraz formy. W przypadku standardowych okresowych szkoleń przewidywane koszty to ok. 50 do 70 zł za osobę.
📌 Kiedy organizuje się szkolenie wstępne BHP?
Szkolenie wstępne BHP należy przeprowadzić przed dopuszczeniem pracownika do pracy.
📌 Kto przeprowadza szkolenie wstępne BHP?
Szkolenie wstępne jest najczęściej przeprowadzane przez pracodawcę lub wyznaczoną przez niego osobą, a w większych firmach jest to najczęściej pracownik służby BHP. Oprócz tego przeprowadzany jest instruktaż stanowiskowy, który może być wykonany przez pracodawcę lub kierownika działu — jednak wyłącznie, gdy ukończyli oni odpowiedni kurs BHP.
Widzisz już, że nie ma czegoś takiego jak jedno szkolenie BHP. Pojęcie to obejmuje tak naprawdę rozmaite typy szkoleń przeznaczonych dla różnych typów pracowników — a także pracodawców.
Co bardzo ważne — szkolenie BHP jest zawsze przeprowadzane wyłącznie w miejscu pracy i na koszt pracodawcy.
Zachęcam Cię do poważnego podejścia do szkoleń BHP. Możesz się podczas nich dowiedzieć wielu istotnych informacji, które przydadzą Ci się także poza miejscem pracy (np. jak się zachować podczas pożaru czy też jak udzielić pierwszej pomocy).
Pamiętaj o tym, że poważne podejście do tego tematu może w przyszłości pozwolić Ci uratować czyjeś życie lub zdrowie. 😄
Gratulacje! Dotarłeś do końca!
To nie powód, aby się rozstawać. Pamiętaj, że w każdej chwili możesz skorzystać z naszego Kreatora CV, za pomocą którego przygotujesz perfekcyjne CV!
